Không phải tự nhiên mà lời cảnh báo từ năm 2012 này được tờ báo uy tín Nga Luận Chứng Và Sự Kiện (AIF) dùng làm tiêu đề bài báo đánh giá hợp đồng khí đốt Nga vừa ký với Trung Quốc.

Sau chuyến đi của ông V. Putin tới Trung Quốc vào tháng 5-2014, với hơn 40 văn kiện được ký kết, trong đó có hợp đồng khí đốt trị giá 400 tỉ USD, Argumentiru.com tổ chức thăm dò độc giả với câu hỏi: "Ai có lợi hơn trong hợp đồng khí đốt Nga - Trung Quốc?”. Với 728 câu trả lời thu được đến ngày 29-5, hết 74% cho rằng Trung Quốc có lợi, trong khi chỉ 26% đáp là Nga.

Còn Hãng tin Vzglyad.ru hỏi độc giả: "Trung Quốc với Nga là 1) mối đe dọa; là 2) một khả năng hợp tác, hay là 3) cả hai - vừa đe dọa vừa là khả năng hợp tác?” thì nhận được câu trả lời như sau (đến ngày 29-5): trong 18.739 người trả lời thì 7,4% chọn phương án 1; 33,2% chọn phương án 2; nhưng tới 59,4% chọn phương án cả hai, vừa là đe dọa vừa là khả năng hợp tác!

Vì sao có tâm trạng mâu thuẫn này? Là bởi, như chuyên gia Hong Kong James Evergreen được bài báo trên dẫn lời (*), một Trung Quốc giàu có đang nguy hiểm hơn: "Họ đang nắm giữ các cổ phiếu của Chính phủ Mỹ. Các doanh nhân của họ đã mua những nhà máy châu Âu, các công ty thuốc lá và khai khoáng. Đồng nhân dân tệ 12 năm liên tục không bị mất giá so với đồng đôla, mà chỉ tăng giá.

Đến năm 2020, trong khuôn khổ chương trình vũ trụ của mình, Trung Quốc chuẩn bị xây cả cơ sở trên Mặt trăng”. James Evergreen cảnh báo: "Nếu chỉ nghĩ người Trung Quốc có khả năng may áo cho thế giới văn minh châu Âu mặc, chúng ta đã bỏ lỡ sự ra đời của một cường quốc có khả năng nuốt trọn thế giới”.

Từ Syria tới Cuba, Iraq đều có công nhân Trung Quốc xây cầu đường. Xe buýt, ôtô ở các nước này cũng từ Trung Quốc, khiến James Evergreen đưa ra hình ảnh Trung Quốc "đang trói thế giới quanh mình như mạng nhện”. Theo ông, khi phải kiếm từng chén cơm, người Trung Quốc chẳng nghĩ gì về sự vĩ đại. Nhưng khi đã giàu lên, họ bắt đầu nghĩ tới vai trò đất nước.

Đề tài khi nào Trung Quốc trở thành siêu cường không phải là hiếm. Người ta nghe thấy nó không chỉ ở trong bếp, mà cả trên xe buýt. "Chúng tôi không chiếm thế giới. Chúng tôi mua nó”, đó là ý tưởng chính của người Trung Quốc, James Evergreen kết luận trong bài báo.

Về thống kê dân số chính thức, đến năm 2010 có 28.943 người nhận mình gốc Trung Quốc (tuy nhiên các con số thực được cho là lớn hơn nhiều), và dự báo đến năm 2050 người Trung Quốc sẽ trở thành nhóm dân số lớn thứ hai sau người Nga. Hằng năm Trung Quốc đầu tư vào kinh tế Nga 12 tỉ USD.

Đường biên giới chung Nga - Trung Quốc dài 4.209km, khiến vùng Viễn Đông hẻo lánh của Nga trở thành nơi tiện lợi để di cư đến làm ăn, thay vì lặn lội đến một thị trường cũng hấp dẫn là Ấn Độ nhưng bị ngăn cách bởi núi non trập trùng, hay Nhật bị biển cản trở. Các nước Đông Nam Á khác cũng đã quá đông dân.

Hiện nay, về chính thức hằng năm có hơn 1 triệu người Trung Quốc tới Nga với tư cách du khách (dù các con số nói tới 2 triệu người). Với mức độ "đầu tư làm ăn” này, theo phó giám đốc Viện các phân tích quân sự và chính trị Alexandr Khramchikhin, nếu Nga không có các biện pháp thích ứng, chỉ 10 năm nữa, khi đến vùng Viễn Đông người Nga sẽ chủ yếu nói tiếng Hoa (**)!

Trong một bài báo khác trên aif.ru cũng thuộc chủ đề "hậu hợp đồng khí đốt”, Artem Lukin - giảng viên khoa quan hệ đối ngoại của Viện các nghiên cứu quốc tế và khu vực của Đại học liên bang Viễn Đông - thừa nhận một mặt Nga vẫn phải hướng đông bởi đây là thị trường tương lai.

Trung Quốc cũng cần hợp tác với Nga. Bởi theo ông, có cơ sở để tin rằng Trung Quốc đang muốn biến Đông Á thành khu vực ảnh hưởng của mình, đẩy dần Nhật và Mỹ ra khỏi đây. Do Trung Quốc đang tiến hành các chính sách rất hung hăng ở biển Hoa Đông và biển Đông, nên trong trường hợp quan hệ Trung - Mỹ căng thẳng, việc cung cấp năng lượng và nhiên liệu từ Nga sẽ vẫn đảm bảo nhu cầu của Trung Quốc.

Nhưng mặt khác, "Trung Quốc là một văn hóa khác và một logic khác, hiểu họ không đơn giản. Hiện nay các nhóm người Trung Quốc khác nhau đang cùng chung ý tưởng rằng sau một thời gian nghèo đói, yếu ớt và bị coi thường, Trung Quốc sẽ phải chiếm vị trí hàng đầu trên vũ đài thế giới.

Thử hỏi, chủ nghĩa dân tộc của họ sẽ hung hăng tới đâu sau 20 năm nữa?” - Artem Lukin đặt câu hỏi. Ông cảnh báo: Một khi đã yên ổn ở phía nam, biết đâu Trung Quốc nhớ ra rằng trước giữa thế kỷ 19, một không gian rộng lớn phía bắc sông Amur từng thuộc đế chế Trung Hoa, chứ không phải Nga?

Và cần nhớ là các công ty Trung Quốc được phép vào Nga làm ăn đang đưa nhân công của họ vào theo!

DUY VĂN

Theo báo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng, giáo sư quan hệ quốc tế Shi Yinhong thuộc ĐH Nhân Dân nhận định việc các nước láng giềng cạnh Trung Quốc muốn lập liên minh với Mỹ và Nhật là "điều tự nhiên” để cản trở các hoạt động bành trướng trên biển của Bắc Kinh.

"Dù chiến lược của Trung Quốc có phản tác dụng hay không thì toan tính của Bắc Kinh sẽ không thay đổi” - giáo sư Shi nhận định. Ông cho rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục các động thái hiện tại. Nguyên nhân bởi chủ nghĩa dân tộc cực đoan đang lan tràn tại quốc gia này trong khi quân đội có những toan tính riêng.

"Nguyên nhân còn xuất phát từ niềm tin cá nhân và quan điểm chiến lược của các nhà lãnh đạo nước tôi - giáo sư Shi cho biết - Đó là lý do xung đột ở biển Hoa Đông, biển Đông và dãy Himalaya (khu vực biên giới Ấn Độ - Trung Quốc) sẽ tiếp tục trở nên tồi tệ”.

Giáo sư Shi cho rằng căng thẳng giữa Trung Quốc với Mỹ và các nước đồng minh của Mỹ cũng sẽ tiếp tục xấu đi. Các bình luận của giáo sư Shi là rất đáng chú ý bởi từ trước đến nay, chính quyền Trung Quốc luôn miệng đổ lỗi cho Việt Nam, Philippines, Nhật, Ấn Độ, Mỹ là gây căng thẳng trong khu vực và muốn cản trở sự trỗi dậy của Bắc Kinh.

NGUYỆT PHƯƠNG

Ông Hồ Hoàn Hiền, ngụ TP Biên Hòa (Đồng Nai) là phụ huynh em V.T.V.H., học sinh lớp 12A7 Trường THPT Trấn Biên (TP Biên Hòa), cho biết mấy hôm nay thấy con gái không học hành, buồn rầu, ít nói, gặng hỏi mãi thì mới biết cháu buồn vì lời phê của cô giáo trong học bạ. Đưa chúng tôi xem học bạ có ghi lời nhận xét của cô giáo chủ nhiệm Lữ Thị Nhung dành cho em H.: "Học được. Nghỉ học nhiều do đang điều trị bệnh thần kinh. Cần tránh lối sống thực dụng và thiếu tinh thần tôn sư trọng đạo”.

Ông Hiền bức xúc: "Cháu H. rất ngoan, suốt 12 năm đều học lực khá giỏi, trong các năm học trước và học kỳ I năm học 12 đều hạnh kiểm tốt và chưa có quyết định kỷ luật gì của nhà trường về việc thiếu tôn trọng thầy cô giáo. Trong năm học lớp 12 do học nhiều nên cháu có bị đau nửa đầu chứ không phải bệnh thần kinh, dù trên lớp cháu có thái độ gì không phải với giáo viên đi nữa thì giáo viên chủ nhiệm nên nhận xét sao cho khách quan, nhận xét như vậy sẽ tạo lý lịch xấu cho cháu trong tương lai, mà còn ảnh hưởng tâm lý rất lớn khi cháu chuẩn bị dự thi vào đại học”.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, cô Lữ Thị Nhung cho rằng: "Trong năm học em H. hay nghỉ học (16 buổi theo học bạ - PV), có lúc em bảo nghỉ để đi khám bệnh đau nửa đầu Migraine kèm theo giấy kết luận khám bệnh của Bệnh viện Tâm thần T.Ư2 nên tôi mới ghi như vậy. Còn chuyện không tôn sư trọng đạo là do trên lớp em H. cùng một số em trong lớp thường có những thái độ coi thường giáo viên, không lễ phép, ngoài tôi ra còn nhiều giáo viên phản ảnh lại nên tôi mới đánh giá vào học bạ để mong em nhìn lại mình và sống tốt hơn. Qua vụ việc, tôi cũng thừa nhận có sai sót khi không khéo léo, tế nhị trong đánh giá các em, cạn nghĩ nên mới nhận xét như vậy chứ không hề có thù ghét các em gì cả”.

Thầy Trần Minh Tâm, phó hiệu trưởng Trường THPT Trấn Biên, cho biết: "Do cuối năm công việc nhiều nên khi kiểm tra học bạ các em tôi không để ý hết. Tuy nhiên, những lời nhận xét của cô Nhung trong học bạ em H. là bất thường, không thể nhận xét học sinh bị bệnh thần kinh như vậy được vì bệnh thần kinh phải có giám định y khoa. Còn chuyện nhận xét em H. sống thực dụng và thiếu tinh thần tôn sư trọng đạo thì quá nặng với học sinh, cần dùng từ khéo léo, nhẹ nhàng hơn. Trong tuần tới, nhà trường sẽ họp hội đồng để có hướng xem xét trách nhiệm của cô Nhung cũng như nhanh chóng chỉnh sửa lời nhận xét trong học bạ cho tất cả các em, giúp các em có tâm lý thoải mái để chuẩn bị bước vào kỳ thi đại học sắp đến”.

NGÔ THIÊN PHÚC