Tại khu vực giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt trái phép trên vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam, lực lượng tàu Trung Quốc được bố trí dày đặc. Từ khoảng cách 12 hải lý hướng về phía giàn khoan, bao rộng chừng 20 hải lý dường như không còn một kẽ hở nào để lực lượng chấp pháp của ta tiến vào.

Giáp mặt tàu khu trục tên lửa Trung Quốc

Sáng sớm 28/5, chúng tôi bị đánh thức bởi tiếng nổ máy bất thường của tàu cảnh sát biển. Đoán có chuyện xảy ra, tôi vội vàng bật dậy chạy lên cabin tàu. Rất đông cán bộ chiến sĩ trên tàu đã có mặt, hướng về phía đuôi tàu.

Nòng pháo trên tàu Trung Quốc luôn được mở bạt.

Với khoảng cách chỉ vài trăm mét, một chiếc tàu khu trục tên lửa to lớn của Trung Quốc mang số hiệu 170 lừ lừ đi cắt ngang đuôi tàu cảnh sát biển Việt Nam. Để tránh va chạm với tàu chiến Trung Quốc, thuyền trưởng Phạm Đức Tuyên cho tàu tăng tốc, đi chệch hướng tàu đối phương.

Dù đã được nhìn thấy hình ảnh những chiếc tàu chiến trên ti vi, sách báo, nhưng khi đối mặt với tàu khu trục tên lửa của Trung Quốc tôi không khỏi choáng ngợp trước vẻ hung bạo và dữ dằn của nó.

Không khó để nhìn rõ từng chi tiết vũ khí trên con tàu qua ống kính máy ảnh từ khoảng cách này. Trước mắt tôi là cả một hệ thống súng máy, pháo phản lực và các ống chứa tên lửa hiện đại.

Theo nhận xét của một người am hiểu về vũ khí trên tàu, đây là loại lớp tàu khu trục tên lửa hiện đại nhất do Trung Quốc tự chế tạo. Tàu khu trục lớp này được trang bị 8 tên lửa đạn đạo phòng không HHQ-9A phóng thẳng đứng, 2 tên lửa chống hạm YJ-62, pháo phản lực 18 nòng.

Tàu được trang bị radar mảng pha quét điện tử chủ động. Ngoài ra còn có radar phòng không, radar kiểm soát bắn. Tàu có 3 ống phóng ngư lôi 324 mm và có pháo 100 mm, hệ thống vũ khí đánh gần 30 mm.

Khi đi sát tàu cảnh sát biển Việt Nam, từ mũi chiếc tàu chiến này, các khẩu pháo đã được tháo bạt, giương nòng về phía trước đe dọa tàu của ta.

Máy bay trực thăng trên tàu khu trục 170 của Trung Quốc.

Quan sát về phía đuôi tàu, một chiếc trực thăng đang nằm chờ trên sân đỗ. Các ống pháo hai bên hông tàu đen ngòm hướng thẳng về phía tàu của ta.

"Tuy không có động thái truy đuổi, nhưng việc tàu khu trục của Trung Quốc áp sát tàu của ta là muốn thị uy sức mạnh, hăm dọa các lực lượng chấp pháp của ta. Đây là hành động leo thang của Trung Quốc tại vùng biển Việt Nam.” – Đại úy Bùi Mạnh Hùng, chính trị viên tàu cảnh sát biển nói.

Sau khi tàu cảnh sát biển Việt Nam tạo được khoảng cách an toàn, chiếc tàu khu trục tên lửa 170 lầm lũi đi cắt ngang khu vực giàn khoan Hải Dương 981 để cảnh báo các tàu chấp pháp của ta khi muốn tiến sâu vào trong trận địa của chúng.

Trung Quốc lệnh tàu hàng Nhật Bản chuyển hướng

Thật bất ngờ, vào khoảng 15h ngày 28/5, một tàu chở container trọng tải lớn của Nhật Bản mang tên SITC LINE đã di chuyển thẳng về phía giàn khoan Hải Dương 981.

Tàu vận tải SITC LINE của Nhật Bản đi vào khu vực giàn khoan trái phép của Trung Quốc.

Chiếc tàu này đã được các chiến sĩ cảnh sát biển của ta phát hiện trên màn hình ra đa khi đi cách giàn khoan khoảng 10 hải lý. Trên cabin, tôi cùng các thủy thủ đoàn hồi hộp dõi theo hành trình của con tàu này.

Qua hệ thống AIS trên tàu, chúng tôi có thể xác định con tàu này có lịch trình chở hàng từ Nhật Bản đến TP.HCM của Việt Nam. Việc con tàu, đi vào khu vực giàn khoan của Trung Quốc là một điều hết sức ngạc nhiên, khi gần đây Trung Quốc đã hung hăng cấm toàn bộ các tàu nước ngoài di chuyển gần khu vực này và hiếm khi thấy một tàu chở hàng nào di chuyển qua đây.

Không ngoài dự đoán, từ khoảng cách 8 hải lý so với giàn khoan, Trung Quốc đã ra tín hiệu cho tàu hàng của Nhật Bản phải chuyển hướng đi. Ngay sau đó, phía Trung Quốc đã điều nhiều tàu hải cảnh bám sát tàu hàng Nhật Bản, lai dắt con tàu đi qua khu vực giàn khoan Hải Dương 981.

Chiếc tàu này sau đó đã di chuyển ngay bên phía mạn phải tàu cảnh sát biển Việt Nam khoảng 4 hải lý, vượt qua dàn tàu dày đặc của Trung Quốc để đi về cảng TP.HCM.

Theo nhận định của các chiến sĩ cảnh sát biển, việc Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố, cấm các tàu di chuyển trên đường hàng hải quốc tế là một hành động ngang ngược, vi phạm luật pháp quốc tế, ảnh hưởng đến an ninh hàng hải trong khu vực và trên thế giới.

Xua tàu hộ vệ tên lửa đuổi tàu cá

Những ngày ở Hoàng Sa, tôi được chứng kiến Trung Quốc có nhiều hành động xua cả tàu hộ vệ tên lửa đi đuổi một chiếc tàu cá vỏ gỗ bé nhỏ của ngư dân Việt Nam.

Tàu ngư dân ở phía sau đã thoát khỏi sự truy đuổi của tàu hộ vệ tên lửa 534 của Trung Quốc một cách ngoạn mục.

Lúc đó vào khoảng 15h ngày 29/5, khi các tàu cảnh sát biển, kiểm ngư của Việt Nam tiến sâu vào khu vực giàn khoan Hải Dương 981 tiếp tục làm nhiệm vụ chấp pháp thì phát hiện một tàu hộ vệ tên lửa của Trung Quốc mang số hiệu 534 đang di chuyển với tốc độ nhanh áp các tàu của ta.

Ngay sau đó, chiếc tàu hộ vệ tên lửa 534 đột ngột chuyển hướng, tăng tốc lên khoảng 11,6 hải lý/ giờ, hướng mũi tàu truy đuổi một chiếc tàu cá của ngư dân. Từ trên boong tàu với khoảng cách 2 hải lý, tôi có thể thấy rõ trên tàu của Trung Quốc được trang bị súng pháo, tên lửa hiện đại đang "đánh võng” rượt chiếc tàu cá.

Tàu cá của ngư dân giữa biển khơi bé như một chiếc ô tô đỗ trước tòa nhà 20 tầng đang phải vật lộn đánh lái, tránh những hướng truy kích của đối phương. Thật bất ngờ, tàu chiến Trung Quốc không tài nào bám sát được chiếc tàu cá. Đám lính Trung Quốc trên tàu chiến nhao nhao về phía sau boong, đứng vây khẩu pháo to lớn bất lực nhìn về phía chiếc tàu cá.

Trên biển Hoàng Sa quê hương, tàu cá của ngư dân ta ngụp lặn dưới từng lớp sóng rồi thoát vòng vây một cách ngoạn mục.

Lính Trung Quốc vây quanh khẩu pháo khổng lồ khi đuổi các tàu chấp pháp Việt Nam.

Những kẻ xâm lược dường như tức tối vì thua cuộc, chúng tiếp tục giữ vững tốc độ, cho mũi tàu đâm thẳng hướng tàu cảnh sát biển Việt Nam số hiệu 2013.

Tôi bồn chồn lo lắng cho tàu cảnh sát biển 2013 vì khoảng cách truy đuổi của tàu chiến Trung Quốc quá gần, chỉ hơn 1 hải lý.

Nhưng thật may mắn, dường như đoán trước được âm mưu của kẻ địch, tàu 2013 không một chút nao núng, nhanh chóng đánh lái, thoát khỏi mũi đâm của tàu hộ vệ tên lửa Trung Quốc. Khi tàu chiến 534 của Trung Quốc áp sát tàu của ta chỉ khoảng 200 mét, một tốp lính Trung Quốc nhao ra khỏi cabin, nhốn nháo lia ống nhòm về phía tàu 2013.

Thêm một lần thất bại, tàu chiến Trung Quốc tiếp tục hung hăng tăng tốc lao tới nhóm tàu kiểm ngư của ta mang số hiệu KN761, KN762 đang làm nhiệm vụ tuyên truyền trước mặt giàn khoan.

Lính Trung Quốc nhao nhao lao ra khỏi cabin nhòm sang tàu cảnh sát biển Việt Nam.

Không để bị động, các tàu kiểm ngư của ta đã nhanh chóng di chuyển, luồn lách vào bên trong đội hình các tàu của Trung Quốc để tránh bị tàu hộ vệ tên lửa áp sát. Khi phát hiện thấy không còn mục tiêu để cho con tàu "đốt dầu”, chiến hạm của Trung Quốc đành giảm tốc độ và án ngữ trước mặt giàn khoan để canh các tàu chấp pháp của ta.

Những ngày tiếp theo trên biển Hoàng Sa, phóng viên tiếp tục chứng kiến sự leo thang của Trung Quốc khi điều tới 9 tàu chiến để bảo vệ khu vự giàn khoan trái phép…

(Theo VTC News)

* Tuổi Trẻ: Trong hơn một tháng qua, Việt Nam kiên trì theo đuổi các biện pháp đối thoại hòa bình với Trung Quốc nhưng không hề có dấu hiệu nào cho thấy họ điều chỉnh hành vi theo hướng tôn trọng luật pháp quốc tế và chủ quyền của Việt Nam. Vậy Việt Nam sẽ làm gì tiếp theo để khiến Trung Quốc xuống thang căng thẳng?

- Ông Trần Duy Hải (phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia - Bộ Ngoại giao): Việt Nam đã nỗ lực ngoại giao để giải quyết căng thẳng nhưng Trung Quốc vẫn leo thang căng thẳng mới. Việt Nam sẽ tiếp tục, kiên trì đấu tranh qua biện pháp hòa bình để giải quyết bất đồng trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hiệp Quốc. Ngoài việc nỗ lực các biện pháp ngoại giao, Việt Nam cũng phải cân nhắc các biện pháp tiếp theo để bảo vệ quyền, lợi ích.

* Tuổi Trẻ: Việt Nam đánh giá thế nào về vai trò cộng đồng quốc tế trong việc bảo đảm tự do, an toàn hàng hải trên biển Đông?

- Ông Trần Duy Hải: Thực tế cộng đồng quốc tế có tiếng nói rất mạnh mẽ. Có lẽ đây là lần đầu tiên có những phản ứng mạnh mẽ như vậy về biển Đông trong nhiều năm trở lại đây. Tôi nghĩ tiếng nói đó có vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông cũng như ngăn chặn các hành động leo thang mới của Trung Quốc. Chúng tôi mong cộng đồng quốc tế tiếp tục có tiếng nói mạnh mẽ hơn nữa.

Ông Lê Hải Bình - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam - tại buổi họp báo quốc tế - Ảnh: Nguyễn Khánh

* Washington Times: Tuần trước có đoàn nghị sĩ cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Mỹ thăm Việt Nam. Phía Việt Nam có kỳ vọng Mỹ đóng vai trò thế nào hỗ trợ Việt Nam bảo vệ chủ quyền?

- Ông Lê Hải Bình (người phát ngôn Bộ Ngoại giao): Việc duy trì ổn định, an toàn hàng hải là lợi ích, trách nhiệm của các quốc gia liên quan, cả trong và ngoài khu vực. Mỹ là cường quốc của thế giới, của châu Á - Thái Bình Dương. Thời gian qua, cùng cộng đồng quốc tế, Mỹ đã có tiếng nói nhằm giải quyết căng thẳng ở khu vực. Hi vọng Mỹ sẽ có tiếng nói mạnh mẽ hơn, hành động thiết thực hơn, có tính xây dựng để góp phần bảo đảm an ninh an toàn hàng hải ở khu vực và vào việc giải quyết tranh chấp của khu vực theo luật pháp quốc tế.

* Hãng tin Kyodo (Nhật Bản): Nhóm G7 vừa có tuyên bố lo ngại sâu sắc về tình hình ở biển Đông và biển Hoa Đông, phản đối việc đòi chủ quyền bằng vũ lực, yêu cầu các bên liên quan giải quyết tranh chấp bằng luật pháp quốc tế. Xin cho biết phản ứng của Việt Nam?

- Ông Lê Hải Bình: Chúng tôi hoan nghênh nhóm G7 vừa ra tuyên bố này. Chúng tôi tiếp tục mong muốn các quốc gia, các tổ chức quốc tế có tiếng nói mạnh mẽ, có hành động thiết thực để đóng góp vào hòa bình, an ninh ở khu vực và góp phần thúc đẩy việc giải quyết tranh chấp theo luật pháp quốc tế.

*  Tuổi Trẻ: Chính phủ, Bộ Ngoại giao có ủng hộ và hỗ trợ cho Hội Nghề cá Đà Nẵng cùng chủ tàu vừa bị đâm chìm kiện tàu Trung Quốc ra tòa quốc tế hay không?

- Ông Trần Duy Hải: Các vụ kiện quốc tế rất phức tạp. Nếu tàu Việt Nam kiện tàu Trung Quốc chỉ là kiện dân sự. Nhưng tàu Trung Quốc hoạt động ở vùng biển Việt Nam không chỉ là dân sự mà liên quan đến chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam nên một vụ kiện như vậy không giải quyết được vấn đề. Chúng ta phải nghiên cứu tất cả giải pháp, nhưng phải chọn giải pháp tối ưu nhất để bảo vệ quyền và lợi ích của Việt Nam.

* VTC10: Trung Quốc đã có công hàm lên Liên Hiệp Quốc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói Việt Nam dùng cả tàu vũ trang để quấy nhiễu hoạt động của giàn khoan Trung Quốc. Xin cho biết ý kiến?

- Ông Trần Duy Hải: Nội dung công hàm Trung Quốc lưu hành ở Liên Hiệp Quốc và phát biểu của người phát ngôn Trung Quốc đều có điểm chung là xuyên tạc sự thật. Như các bạn thấy trên video, chúng ta chỉ thấy tàu Trung Quốc tấn công tàu Việt Nam, không có bằng chứng nào cho thấy tàu Việt Nam tấn công tàu Trung Quốc. Ngay hành động tàu Trung Quốc cố tình đâm va, tấn công vào tàu Việt Nam cũng được các phương tiện thông tin đại chúng Trung Quốc đưa tin công khai. Như vậy Trung Quốc thừa nhận hành động của họ. Việt Nam chỉ có tàu dân sự hoạt động ở khu vực này.

* VOV: Có 30 cuộc đàm phán ở nhiều cấp độ và các cuộc tiếp xúc nhưng Trung Quốc không có động thái xuống thang căng thẳng. Liệu có phải đường dây nóng không hiệu quả, thậm chí có ý kiến nói nó đã chết?

- Ông Lê Hải Bình: Đường dây nóng chỉ có thể hoạt động hiệu quả nếu cả hai bên đều thiện chí, mong muốn giải quyết hòa bình. Việt Nam có nhiều nỗ lực ở nhiều cấp, nhiều lĩnh vực, nhiều lần để đối thoại với Trung Quốc, nhưng nếu thiện chí chỉ đến từ một phía thì đường dây nóng sẽ không đem lại kết quả.

* VNExpress: Có ý kiến nghi ngờ về tuyên bố "trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc”. Xin ông bình luận?

- Ông Trần Duy Hải: Việc làm của Trung Quốc ở biển Đông, nhất là vụ việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 ở vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, làm xấu đi hình ảnh của Trung Quốc. Cộng đồng quốc tế bất bình trước các việc làm của Trung Quốc. Có thể thấy chính sách ngoại giao hòa bình của Trung Quốc không phải trên thực tế mà chỉ là lời nói, vì hành động của Trung Quốc ở biển Đông đang đe dọa hòa bình, an ninh, an toàn hàng hải của khu vực. Không thể nói đó là nỗ lực hòa bình mà là hành động bạo lực. Cộng đồng quốc tế không thể tin những lời nói suông.